آنها که کاشت درختان را محاسبه میکنند ، از طریق درختان به سود می رسند
این مطلب ترجمه بخشی از کتاب " دی اکسید کربن هدیه ای از بهشت " نوشته پیتر هوف است .
طی بحران مالی سالهای 2009 - 2008 مفاهیم " هزینه ها " و " سرمایه گذاری " اغلب با هم اشتباه گرفته میشدند . در آمریکا ایالتی پیش نویس یک طرح مقابله با بحران را با صرف صدها میلیون یورو برای ایجاد اشتغال تهیه کرد . اقدامات پیشنهادی شامل عایق بندی خانه ها و افزایش اشتغال در حوزه سلامت بود . در همان زمان این ایالت سهام خود را در یک شرکت بزرگ تولید انرژی به فروش رساند تا منابع مالی این " سرمایه گذاری ها " را تامین کند . آیا مفاهیم درهم آمیخته شده بودند ؟
قبل از گفتگو در مورد هزینه ها و یا سرمایه گذاری در کاشت درختان ، رسیدن به درکی واحد از این مفاهیم نیاز است .
سرمایه گذاری ، پرداخت هزینه با هدف درآمد زائی است . فرض کنید برای یک ماشین پخت نان 1000 یورو سرمایه گذاری کرده اید . این هزینه امکان فروش سالانه 2000 یورو را برایتان فراهم میکند و در نتیجه درآمد زا است . به دلیل هزینه های نگهداری پس از 4 سال مجبور به فروش ماشین میشوید .با فرض اینکه ارزش نهائی آن 200 یورو است ، جمع هزینه ها برابر با :
800 = 200 - 1000
بوده است . این کاهش بها است . نتیجه مالی در طی این 4 سال بشرح زیر است :
سرمایه گذاری 1000 یورو
کاهش بهای سالانه هزینه ها ( 200 = 4 / 800 ) یورو است .
سود برابر با ( 4 سال * ( 5 % * نصف مبلغ سرمایه گذاری شده ) = 100 ) است .
ارزش نهائی برابر با 200 یورو می باشد .
جمع هزینه های ماشین برابر با 900 یورو است .
فروش برابر است با ( یورو 8000 = 2000 * 4 )
سود ناخالص که با آن هزینه های دیگر مانند دستمزد ، انرژی و مکان پرداخت می شود و همچنین از آن سود خالص بدست می آید برابر با 7100 یورو است .
این چگونگی درآمد زائی است ؟
پرداخت هزینه ای بدون کسب درآمد توسط یک دولت سرمایه گذاری نیست . بلکه " مخارج " نام دارد . چرا که در طول زمان همه پول صرف تامین مخارج شده و همان دولت با وصول مالیات و یا گرفتن وام ، تنها مخارج جدید تری می سازد . ایالتی که در بالا مثال زده شد در صورتی موفق است که با بهره برداری از همان کارخانه انرژی سالانه صدها میلیون یورو درآمد زائی کرده و عواید حاصله را صرف تامین مخارج کند . اما وقتی آن ایالت با فروش سهم خود در کارخانه انرژی ، پول بدست آمده را هزینه می نماید و این کار را سرمایه گذاری می نامد ، در نهایت فقیر خواهد شد . مانند مزرعه داری که گاوهایش را می فروشد و دیگر تولید شیر نخواهد داشت و بعد از خرج پول مجبور به فروش مزرعه اش می شود .
چنین قاعده ای در مورد راهکارهای حذف Co2 به کار گرفته می شود . با پمپاژ Co2 به زیر زمین نه تنها خود را از اکسیژن محروم میکنیم ، بلکه سالانه مخارج هنگفتی نیز روی دستمان میماند . اگر دولتی اعلام کرد باید بر روی ذخیره سازی کربن سرمایه گذاری کرد ، از دو عبارت اشتباه استفاده کرده است . باید بگوید برای ذخیره سازی کربن و اکسیژن باید مخارجی پرداخت شود . این مخارج هیچ گونه بازدهی نخواهند داشت . در مقابل بعد از بیست سال برای تعویض دستگاههای فرسوده ای که در این راه بکار گرفته ایم ناچار به تامین هزینه بیشتری خواهیم بود . این راهکار تنها بیشتر سبب فقر ما می شود . زیرا نمی توان پول پرداختی برای تامین مخارج را سرمایه گذاری نامید .
اما درختان در قالب فرآورده هایشان درآمد زا هستند . کاشت درخت برای رفع مشکل Co2 هزینه نیست ، بلکه سرمایه گذاری است . زیرا باعث افزایش کامیابی خواهد بود در مقابل ذخیره کربن هزینه ای است که موجب افزایش فقر می شود .
بعلاوه این مزایا ، کاشت درختان امری با تفکر و محاسبه بلند مدت است . سوالی که هر یک از ما باید بپرسد این است که ؟
"در 40 سال آینده با اتمام پروسه قطع درختان در جنگل های آمازون ، اندونزی و برونئی ، الوار مورد نیازمان را از کجا تامین خواهیم کرد ؟"
برای قطع درختان در آینده باید امروز درخت بکاریم . 40 سال زمان برای رشد درختان مورد نیاز است و حتی در بسیاری مناطق این زمان طولانی تر هم خواهد بود . درآمد فعلی حاصل از الوار نزدیک به 28000 یورو در هر هکتار است . این محاسبه بر اساس وضعیت کشت و زرع است . در این روش درختان عریان با سایز مناسب بطور کامل قطع می شوند . در نتیجه محصول برابر با 250 متر مکعب با ارزش 100 یورو در هر متر مکعب می باشد . بسته به موقعیت و مکان تفاوت هائی بین نرخ رشد و بازدهی هر متر مکعب وجود دارد . چوب ( سخت ) جنگلی استوائی تقریبا دو برابر هزینه محاسبه شده در نمونه های اشاره شده گران تر است . در جنگل های استوائی رشد درختان بسیار بلند گاه بیش از 300 سال بطول می انجامد . به علاوه تفاوت عمده ای در مورد زمان قطع مشخص وجود دارد . بهترین راه برداشت شیوه انتخابی است که در نتیجه آن جنگل می تواند به تولید نامحدود الوار برسد . با این روش بدون ایجاد آسیب دائمی ، در هر صد سال میتوان از یک جنگل 100 تا 200 متر مکعب چوب الواری برداشت کرد . اگر FSC یک جنگل تائید شده باشد . که ما امید داریم در 25 سال آینده این اتفاق بیافتد . 10 درصد آن بعنوان محرک گوناگونی (Variation) اکوسیستمی دست نخورده باقی خواهد ماند . این شیوه موجب افزایش تنوع زیستی ( Biodiversity ) ، جلوگیری از فقر اکوسیستمی و ایجاد زمینه مناسب برای تولید مثل در گونه های حیوانی و همچنین استفاده از جنگل بعنوان بانک ژن در آینده خواهد شد .
افزایش بها
دور از انتظار نیست که کمیاب شدن چوب ( الوار ) باعث افزایش چشمگیر قیمت آن شود . همان چیزی که در سال 2008 در مورد قیمت نفت خام اتفاق افتاد . انتظار میرود بهای چوب فرآوری نشده با توجه به مورد استفاده از آن در ازای هر کیلو چوب ( الوار ) به بیش از یک یورو برسد ، و این ریشه در بهای بیش از یک یوروئی هر کیلو مصالح ساختمانی چون آهن و پلیمر دارد . با توجه به رشد جمعیت و در نتیجه کمیاب شدن این مصالح ، افزایش چشمگیر بهای آن در راه است . در پی آن تقاضا برای چوب بعنوان مصالح ساختمانی جایگزین بالا میرود و همین موضوع بر روی قیمت چوب تاثیر میگذارد .
چوب ( الوار ) واحد مالی جدید !
دولت ها در سراسر جهان بدنبال راهکاری برای سیستمهای مالی فروریخته هستند . واحد طلا در ماه مارس 1973 منسوخ شد . بدلیل بروز احتمالی نوعی بحران دیگر ، طراحی سیستمی پیشنهاد میشود که در آن در برابر زیان مالی بتوان بوسیله وثیقه مصون ماند . اینگونه میتوان دولتها را از چاپ بیش از اندازه اسکناس که ممکن است موجب حباب مالی گردد ، بازداشت . چنین سیستمی از بیکار شدن دهها میلیون نفر جلوگیری میکند . راه بدست آمدن چنین مصونیتی از آنچه دولتها گمان میبرند در دسترس تر است : چوب ( الوار ) میتواند در سیستم مالی جایگزین طلا شود . اگر به ازای هر هکتار جنگل 300 تن چوب با ارزش تقریبی هر کیلو یک یورو بدست آید ، در نتیجه ارزش وثیقه دومیلیارد هکتار جنگل برابر با 600 تریلیون یورو خواهد بود . این مقدار به اندازه ای است که ضمانت کند سیستم مالی هرگز مانند آنچه در سال 2008 اتفاق افتاد فرو نمی ریزد .
ایجاد سیستم مالی جهانی با وثیقه قوی و معتبر مستلزم این است که هر دولت بانکهایش را متعهد به کاشت 1.5 هکتار درخت در ازای هر میلیون وام ساخته و این وثیقه را نزد خود نگه دارد .
ارزش افزوده ای که رشد آن مشمول مالیات نیست
خاک فرسوده و نامرغوب ارزان است . با کاشت درختان ارزش خاک با تغییر سطح آن به خاک حاصلخیزتولید کننده خوراک ، چوب ، ذغال ،میوه ، دارو ، مستخرجات ( صمغ ها ) ، روغن ، اسانس ، چوب پنبه و بسیاری از محصولات دیگر ، بطور ناگهانی افزایش می یابد . رشد سرمایه بسیار قابل توجه خواهد بود و در بسیاری از کشورها به آن مالیات تعلق نمیگیرد . کسانی که قدرت تصمیم گیری سریع دارند به محض درک رشد ارزش افزوده قابل توجه خاک بی حاصل و تغییر آن به خاک مرغوب ، میتوانند بیشترین سود را بدست آورند .
درختان به زمان نیاز دارند
اگر ما امروز به کاشت درختان مبادرت کنیم فقط وقتی که جمعیت جهان 50 درصد بیشتر شد میتوانیم آنها را قطع کنیم و اگر کاشت درختان را آغاز نکنیم نه تنها بدلیل از بین رفتن جنگلها دچار کمبود الوار مورد نیاز میشویم ، بلکه بدلیل رشد جمعیت نیاز به درختان 50 درصد افزایش می یابد . رفع این کمبود حدود 40 سال بطول می انجامد ( دوره رشد درخت ) و حتی ممکن است این مدت بیشتر هم بشود ، چرا که برای رفع نیازهای جمعیت افزایش یافته جهان تمامی زمین های حاصلخیز صرف تامین و تولید مواد غذائی خواهد شد و به همین دلیل درختان در نواحی که امکان رشد آنها کمتر و کند تر است کاشته خواهند شد . هر کس که علاقمند به فرصت های طولانی مدت است اما مزایای " راه حل درختی " ما او را متقاعد نکرده است ، با توجه به مسئله سود و منفعت متقاعد خواهد شد . هر شخص ، نهاد یا کشوری که اکنون شروع به کاشت درخت کرده است ، در آینده منفعت عظیمی نصیبش خواهد شد ، هرکس به جلو نگاه کرده و به فکر آینده است ، امروز درخت خواهد کاشت .
مزایای کاشت درخت به عنوان راهکاری درآمد زا برای حل مشکلات جهانی
• موثر واقع شدن
درختان اتم کربن را از اتم های اکسیژن جدا ساخته و در قالب موادی چون چوب ، میوه ، مواد داروئی ، کائوچو ( لاستیک ) و محصولات قابل توجه دیگر در کنار هم قرار میدهند .
• ارزان بودن
می توان مشکل Co2 را ظرف مدت 40 سال با 14 یورو در ازای هر بشکه نفت حل کرد . راهکاری که نه تنها هزینه بر نیست بلکه درآمد زا نیز هست .
• حفظ ارزش سرمایه حتی در صورت پایان یافتن منابع سوختی
هر سرمایه گذاری مستلزم دوره بازپرداخت یا بازگشت سرمایه است ، تصور کنید که در سال 2050 سوخت هائی که موجب انتشار Co2 میشوند رو به پایان هستند ، چه کسی با عقل سلیم در 25 سال پایانی حاضر به سرمایه گذاری در روشهای پر هزینه خالص سازی و یا ذخیره Co2 است ؟ اگر دوره بازگشت سرمایه بسیار کوتاه باشد ، قطعا هیچ کس سرمایه گذاری نخواهد کرد . چه کسی حاضر به سرمایه گذاری در مسیری پر هزینه است که بطور قطع مشخص نیست مثمر ثمر خواهد بود یا خیر ؟
• ایجاد شرایط آب و هوائی بهتر
درختان نه تنها Co2 را ذخیره میکنند بلکه برای بهبود شرایط اقلیمی بسیار اثر گذار هستند .
• بستر سازی برای تنوع زیستی
با کاشت دو میلیارد هکتار درخت در 40 سال و خنثی سازی اثر قطع سالانه 15 میلیون هکتار جنگل فضا سازی برای اکوسیستم میسر میشود . به گفته دانشمندان امروزه در هر دو ساعت 2 تا 5 گونه منقرض میشود . به وسیله " راه حل درختی " Tree solution این امر را میتوان به تعویق انداخت و یا حتی از آن جلوگیری بعمل آورد .
• این راهکار استراتژیک آسیبی به رشد اقتصادی نخواهد زد
همه راهکارهای فنی برای مسئله Co2 هزینه بر هستند . درختان ضمن ذخیره سازی Co2 ، تولید کننده مواد خوراکی ، الوار ، دارو ، اکسیژن ، رطوبت و .... هستند . بنابراین درختان درآمد زا و محرک رشد اقتصادی می باشند . راهکار درختی Tree solution رشد اقتصادی را محدود نمی سازد .
• راهکاری بیطرفانه از جنبه سیاسی
هیچ گونه اختلاف نظر و بحثی در مورد ضرورت کاشت درختان بین جناح های سیاسی کشورها وجود ندارد ، بنابراین میتواند راهکار قابل قبولی برای تمام جناح های سیاسی باشد .
• راهکار پایدار ، بدون احتمال از دست دادن مبلغ سرمایه گذاری شده
این راهکار با طبیعت سازگار است . مهم نیست تغییرات اقلیمی ناشی از انتشار Co2 ، جنگل زدائی و یا دلایلی دیگر است یا خیر . در همه موارد درختان نقش مثبتی دارند .
• محرک رشد اقتصادی در کشورهای فقیرتر که از فرسایش خاک ، کویر زائی و کمبود غذا رنج میبرند
در جوامع کوچک با روابط اجتماعی خوب افراد راضی کمتر دست به شورش میزنند و یا مرتکب جرم میشوند . درختان چنین شرایط بظاهر اقتصادی را ایجاد می کنند و در نتیجه جایگزین زندان و حصار می شوند . در واقع کاشت درخت در گستره های وسیع پاسخی به فقر است .
• به مواد خوراکی بیشتری نیاز داریم
درختانی که به منظور ذخیره Co2 کاشته می شوند ، قابلیت های بیشتری دارند ، از جمله آنکه مواد خوراکی تولید میکنند . بعلاوه با جلوگیری از فرسایش خاک ، زمین های حاصلخیز بیشتری برای کشاورزی ایجاد می نمایند . در بسیاری از کشورهای گرمسیری کشاورزان فرآورده های کشاورزی غذائی را در سایه درختان کشت میکنند ، زیرا تابش نور خورشید بر زمین های عریان باعث خشک شدن سریع خاک و از بین رفتن محصولات میشود .
• درختان ارزش افزوده ایجاد می کنند
درختان ارزش هائی منحصر به خود ایجاد می کنند . ارزش زمین های درآمد زا بالا میرود و در نتیجه آن را میتوان بعنوان وثیقه و ضمانت بکار برد . درختان برای خرده کشاورزان نیز امکان دسترسی به بازار سرمایه را فراهم میآورند و باعث تشویق آنها به سرمایه گذاری در شرکتها می شوند . از این رو درختان زمین های بی ارزش را ارزشمند ساخته و در نتیجه ایجاد اعتبار خرد و در دراز مدت ، اعتبار کلان را ممکن می سازند ، چرا که این زمینها ارزش وثیقه بودن پیدا میکنند .
• نیاز بیشتر به چوب ضمن حفظ آخرین جنگل های کره زمین
درختانی که برای ذخیره Co2 کاشته میشوند ، چوب نیز تولید میکنند . در این صورت دیگر نیازی به قطع آخرین جنگل های باقیمانده برزیل ، اندونزی و برونئی و نابودی حیات وحش آنها نخواهد بود .
• خنک شدن زمین و آتمسفر بوسیله درختان
همه میدانند که هوای جنگل در تابستانهای گرم همیشه مطبوع و خنک است . زیرا درختان گرما و انرژی را از هوا گرفته و صرف عمل فتو سنتز میکنند و در شب این گرما را به صورت امواج فرو سرخ به فضا بازتاب میدهند . همین عمل موجب تراکم بخار آب موجود درهوا بر روی برگ درختان و در نتیجه رشد بهتر درختان حتی در مناطق خشک می گردد . این پدیده را " Giving out " می نامیم .
• کاهش فرسایش خاک و کویر زائی
درختکاری تنها راه از بین بردن این مشکل است .
• تحقق ویژه و سریع تنها هدف تعیین شده در " پروتکل کیوتو " یعنی ایجاد تاخیر در انتشار Co2 بجای خاتمه کامل آلودگی آن بطور 100 درصد با استفاده از راه حل درختی "Treesolution "
اگر کاهش آلودگی Co2 را به صفر درصد با استفاده از " راه حل درختی " قیمت گذاری کنیم ، همه افراد هزینه های این فرآیند را مد نظر قرار می دهند . اگر سرمایه گذاری در راهی با بازدهی بالا ارزان تر از کاشت درخت باشد ، مردم سودآورترین را انتخاب می کنند و این برابر با به تعویق انداختن انتشار Co2 و طولانی تر ساختن مصرف سوخت های فسیلی است .
• درآمد زائی سرمایه گذاری حتی در صورتیکه Co2 بر تغییرات اقلیمی بی اثر باشد
حتی با فرض اینکه روزی مشخص شود تغییرات آب و هوائی اتفاق نیفتاده است و یا اینکه Co2 عامل اصلی این تغییرات نیست ، بازهم روشن است که درختان تاکنون منفعت بسیاری داشته اند و در آینده نیز خواهند داشت . در اینصورت هرگونه راهکار تکنیکی و سرمایه گذاری دیگر اتلاف پول است .
• انرژی
در صورت در اختیار داشتن فناوری درختان نیز به منابع انرژی تبدیل می شوند . در این صورت درختان بازیافت کنندگان Co2 خواهند بود . زیرا بعد از مصرف آنها بعنوان منبع انرژی ، اتمهای تجزیه شده دی اکسید کربن در طی این 40 سال ، دوباره در کنار هم قرار خواهند گرفت . کاشت درختان دوباره آغاز می شود و این چرخه ادامه خواهد یافت .
• گسترش
درختان و مساحت سطح آنها قابلیت رشد دارند . با رشد 50 درصدی جمعیت در قرن 21 ، مناطق جنگلی همراه و یا حتی سریعتر از آن گسترش می یابند . البته این در صورتی است که بیشتر و بیشتر درخت بکاریم ( در نتیجه این راهکار را میتوان روشی انعطاف پذیر دانست ) .
• سلامتی
درختان تولید کننده اکسیژن هستند .
• امنیت
تصور کنید Co2 زیر سطح زمین ذخیره شود ، و اتفاقی باور کردنی بیفتد ، Co2 آزاد شود . اینجاست که با یک فاجعه روبرو می شویم ، چرا که Co2 تجزیه نشده است و اتمسفر را تحت تاثیر قرار می دهد . واضح تر اینکه هزینه صرف شده برای فرونشاندن آن نیز بر باد میرود . هر راهکاری که نتوان مولکول Co2 را بطور کامل تجزیه کرد ، ایمن نیست . در واقع بجای نگه داشتن اتم های کربن بصورتی دیگر ، مشکل را نگه داشته ایم . درختان اتم کربن را بطور کامل از اتم های اکسیژن جدا می سازند . بنابراین شیوه کاشت درخت برای حل مشکل دی اکسید کربن با اطمینان کامل ( 100 % ) تضمین شده و ایمن خواهد بود .
• تضمین یا وثیقه
از درختان میتوان بعنوان وثیقه در سیستم مالی استفاده کرد .
• زمان و ضرورت
میشود صد ها میلیارد یورو صرف تحقیق و میاحثه برای فهم این سوال کرد که آیا تغییرات اقلیمی اتفاق می افتد یا خیر ؟ و اگر چنین باشد چه مدت طول می کشد ؟ 1 سال ؟ 21 سال ؟ یا 101 سال ؟
اما در نهایت هیچ کس قادر به پاسخ دادن به این سوال نیست . چرا که برای کسب اطلاعات جامع و علمی در این زمینه صد ها سال زمان لازم است . اگز تغییرات اقلیمی ناشی از Co2 باشد ، آن گاه تمامی سالهای دیگری که صرف تحقیق و مباحثه در این زمینه می شود ، بی حاصل خواهد بود . اگر مسئله را به مشکل کنونی " آلودگی " محدود کنیم ، تمامی تحقیقات ، مناظره ها ، کنفرانس ها ، سفرها و دیگر تشریفات اداری کنار گذاشته می شود و می توان مبارزه با آلودگی را آغاز کرد . اما بحث چگونگی رفع این مشکل خود می تواند بطول انجامد و اگر این روند ادامه پیدا کند در 50 سال آینده هنوز به بحث و گفتگو در این زمینه مشغول خواهیم بود . چرا مباحثه را کنار نگذاریم و همه با هم شروع به عمل نکنیم ؟ پیداست که غلظت Co2 موجود در هوا به نسبت 200 سال گذشته افزایش یافته است . در نتیجه دیگر جای هیچ بحثی نیست که هوا آلوده شده است . همچنین می دانیم درختان مولکول Co2 را تجزیه و به مواد مفید و درآمد زا تبدیل میکنند . بنابراین مشکل مشهود و قابل رسیدگی است و راه حل سودمند درختی " Tree solution " قابل اجرا و در اختیار است .
• درخت تنها راه " گهواره به گهواره " مشکل آلودگی است که جامعه بشری میتواند آن را تحت تاثیر قرار دهد .
هیچ چاره دیگری وجود ندارد
بنابراین اگر شروع به اقدام نماییم :
دیگر سرمایه ای صرف بحث در مورد حل این مشکل نخواهد شد .
شهروندان می دانند مالیات پرداختی صرف رفع این مشکل می شود .
شرایط نامساعد ورقابتی وجود نخواهد داشت .
همه در آن سهیم هستند و سود می برند .
اقتصاد در سراسر جهان تحت تاثیر قرار میگیرد .
از لحاظ سیاسی میسر است .
راه حل درختی ارزان است .
راه حل درختی بیطرفانه است .
راه حل درختی موثر است .
این مقاله ترجمه خلاصه ای از کتاب " Co2 هدیه ای از بهشت " نوشته آقای پیتر هوف مبتکر فناوری گرواسیس روش کاشت درخت در مناطق خشک ، بیابانی ، کوهستانی ( سنگلاخ ) بدون استفاده از انرژی و آبیاری است.
مترجم : تهمینه سهرابی
