اين تکنولوژي که در سال 2002 توسط يک مبتکر هلندي بنام پيتر هوف ابداع گرديده در سال 2010 توسط موسسه " Popular Science " از ميان 117 طرح نوآورانه ارائه شده در آن سال و در بررسي اختراعات 500 شرکت برتر جهان ( آي پد اپل و لامپهاي ال اي دي فيليپس هم جزء اين طرحها بوده است ) بعنوان نوآوري برتر انتخاب شده و در سال 2014 نيز بدليل عرضه موفق اين تکنولوژي در 30 کشور دنيا ضمن رعايت موارد زيست محيطي برنده جايزه " لاله سبز هلند " گرديده است .
این فناوری که به گفته بنیانگزارش تقلیدی از مادرطبیعت میباشد بر رعایت یک رکن اساسی و چهار اصل مهم استوار است :
رکن اساسی : انتخاب نوع درخت متناسب با شرایط آب و هوائی ( میزان بارندگی ، کیفیت خاک و میزان نفوذ پذیری آن و....) منطقه ای که قرار است عملیات کاشت انجام شود.
اصل اول - توليد نهال در نهالستان به نحوي که ريشه اصلي آن مستقيم بوده و بهيچ وجه دچار پيچ خوردگي نگردد .
لازم ذکر است که در مطالعاتي که اين شرکت در کليه کشورهاي محل فعاليت خود انجام داده در 80 درصد موارد بدليل بسته بودن کف گلدانها در نهالستان ريشه اصلي دچار انحراف و پيچ خوردگي گرديده و بخوبي ميدانيم که در صورت وقوع اين حالت نفوذ ريشه اصلي به اعماق خاک اتفاق نيفتاده و چنين گياهي کاملا به آبياري وابسته خواهد بود
اصل دوم - استفاده از کمپوستهاي آلي و قارچ مايکوريزا درخاک گلدان در نهالستان و نيز بستر کشت نهال در زمين اصلي .
قارچ مايکوريزا پس از استقرار در خاک ريسه هاي خود را به درون سلولهاي ريشه فرستاده و براي ادامه حيات خود مواد قندي از گياه دريافت مي نمايد و در مقابل ضمن توسعه در اطراف ريشه ( تا دهها متر به جوانب و اعماق ) آب و مواد معدني موجود در خاک ( بخصوص فسفر ) را از طريق شبکه وسيع ريسه هايش به درون سلولهاي ريشه پمپاژ مي نمايد .
اصل سوم - عدم دستکاري و تخريب ساختار مويرگي ( کاپيلاري ) خاک .
در بسياري از موارد براي کاشت نهال چاله هاي بزرگي حفر شده و يا از تجهيزاتي استفاده ميگردد که در ديواره و کف چاله ها لايه سخت و فشردگي ايجاد شده و در اثر همين موضوع توسعه ريشه در خاک و نيز حرکت مولکولهاي آب از ميان لوله هاي مويرگي موجود در خاک بسختي انجام شده يا متوقف ميگردد ، بنابراين حفر چاله اي به اندازه عمق ريشه با حداقل دستکاري خاک از موارد اساسي کار با اين روش است .
اصل چهارم - استفاده از ظرفي بنام " واتر باکس " که از جنس پلي پروپيلن بوده ( البته نوع زيست محيطي و تجديد پذير ان هم بنام گرين باکس وجود دارد ) و بمدت يکسال بر روي نهالي که با رعايت 3 اصل فوق کاشته شده قرار ميگيرد و فقط يکبار در زمان کاشت 15 ليتر آب داخل ان ريخته شده و حدود 25 ليتر اب نيز پاي نهال ريخته مي شود . از اين پس بمدت يکسال واتر باکس با نهال باقي مانده و در اين مدت به هيچ آبياري نياز نخواهد بود . پس از یکسال نیز واتر باکس از روی نهال برداشته شده و از آن برای کاشت نهال جدید استفاده می شود و نهال قبلی نیز پس از این نیازی به آبیاری نخواهد داشت .
قابليتهاي واتر باکس بشرح زير است :
- کف واتر باکس با قطر 50 سانت خاک اطراف نهال را پوشانده و مانع تبخير رطوبت موجود در خاک ميشود .
- درپوش اول موجود بر روي واتر باکس نزولات جوي را جمع آوري و بداخل مخزن خود هدايت ميکند .
- در اثر اختلاف دماي داخل ظرف و هواي محيط بيروني رطوبت موجود درهوا بر اساس قانون نقطه شبنم به صورت قطرات آب بر روي درپوش اول تشکیل شده و بداخل مخزن هدايت ميشود .
- درپوش دوم که سياه رنگ است ضمن ممانعت از تبخير آب داخل مخزن ، از ورود نور نيز بداخل جلوگيري کرده و در نتيجه جلبکها نميتوانند در آن آب رشد نمايند.
- آب موجود در داخل مخزن از طريق يک فتيله بطور مستمر و به صورت نم به خاک اطراف نهال منتقل شده و بهيچ وجه تبخير نمي گردد .
- واتر باکس علاوه بر قابليتهاي فوق در طول روز با ايجاد ميکروکليمائي کوچک هواي اطراف نهال و خاک آن را سايه و خنک نموده و در طول شب ، گرم تر از محيط اطراف مينمايد و همزمان در مقابل وزش بادها هم بعنوان قيم براي نهال ايفاي نقش ميکند .
با رعايت اين چهار اصل ريشه اصلي نهال روزي نیم تا یک سانتيمتر رشد نموده و ظرف يک سال به عمق 4 - 2 متري زمين نفوذ ميکند و همزمان قارچ مايکوريزا هم در کنار ان ( هر جا که ريشه باشد ) رشد و توسعه مي يابد با توجه به وجود رطوبت در اين لايه از خاک ( حتي در بيابانهاي خشک ) از اين پس وظيفه تامين آب و مواد مغذي بعهده ريشه اصلي و قارچ مايکوريزا بوده و پس از برداشتن واتر باکس نهال هيچ نيازي به آبياري نخواهد داشت .
اين تکنولوژي در 30 کشور در سخت ترين نقاط آب و هوائي جهان ( شمال آفريقا ، کنيا ، غنا ، اتيوپي ، ليبي ، مراکش ، اردن ، عربستان ، کويت ،قطر ، بحرين ، امارات ، عمان ، عراق ، افغانستان ، پاکستان ، هند ، آمريکاي شمالي ، فرانسه ، اسپانيا ، اکوادور ، شيلي ، پرو ، آرژانتين ..) با 90 درصد زنده ماني "Survival Rate " نهال ها ، اجراي موفق داشته و از سال 2015 در اغلب اين کشورها پروژه هاي بزرگي با بکارگيري آن آغاز خواهد شد ( مانند ديوار سبز کويت در مرزهايش يا درختکاري دو طرف بزرگراه 66 آمريکا).
“شرکت زيست فناوري سپهر باختر مستقر در پارک علم و فناوري کرمانشاه همکار و عرضه کننده دانش و تجهيزات اين شرکت در ايران بوده و در خدمت هموطنان عزيز براي اجراي پروژه هاي کوچک و بزرگ مي باشد"
